Một số hình ảnh của Luật sư làm việc tại Tòa án khu vực 1 - Bắc Ninh
Những Khó Khăn Thường Gặp Trong Vụ Án Tranh Chấp Thừa Kế
Tranh chấp thừa kế luôn được coi là một trong những loại tranh chấp phức tạp nhất của pháp luật dân sự. Nguyên nhân không chỉ nằm ở yếu tố pháp lý mà còn đến từ mối quan hệ gia đình, sự thiếu rõ ràng về tài sản, di chúc và thời gian quản lý tài sản kéo dài. Dưới đây là những khó khăn điển hình khi giải quyết một vụ án thừa kế:
Hồ sơ, giấy tờ về nguồn gốc tài sản không đầy đủ
Nhiều tài sản thừa kế, đặc biệt là đất đai, nhà ở… có nguồn gốc từ nhiều đời, dẫn đến:
-
Không còn giữ giấy tờ cũ
-
Giấy tờ bị rách, mờ, thất lạc
-
Tên chủ sử dụng qua nhiều thời kỳ quản lý khác nhau
-
Thay đổi ranh giới, diện tích thực tế so với giấy tờ
Điều này gây khó trong xác định đâu là di sản hợp pháp và quyền của từng đồng thừa kế.
Mâu thuẫn về hiệu lực di chúc
Di chúc là chứng cứ quan trọng, nhưng thực tế thường gặp các vấn đề:
-
Di chúc viết tay không có người làm chứng
-
Di chúc không đáp ứng điều kiện về hình thức, nội dung
-
Có nghi ngờ bị giả mạo, ép buộc
-
Di chúc được lập khi người để lại di sản không minh mẫn
-
Tồn tại nhiều bản di chúc khác nhau theo thời gian
Từ đó dẫn đến tranh cãi về việc di chúc có hợp pháp hay không.
Khó khăn trong việc xác định hàng thừa kế và phần quyền của từng người
Trong một đại gia đình, việc xác định ai thuộc hàng thừa kế nào đôi khi rất phức tạp:
-
Nhiều người đã mất trước, mất sau
-
Có người thuộc diện thừa kế thế vị
-
Có người bị truất quyền hoặc không được hưởng
-
Gia đình có con riêng, con nuôi nhưng không có giấy tờ chứng minh
Điều này khiến việc chia di sản dễ dẫn đến mâu thuẫn kéo dài.
Tài sản thừa kế đã bị người khác quản lý, sử dụng lâu dài
Một khó khăn phổ biến là:
-
Một hoặc vài người trong gia đình tự ý quản lý tài sản nhiều năm
-
Tự xây dựng, sửa chữa, cải tạo tài sản
-
Cho thuê, chuyển nhượng, thế chấp
-
Không thống kê rõ các khoản đóng góp, trông nom
Khi tranh chấp xảy ra, việc xác định công sức đóng góp và phần tài sản phải chia trở nên phức tạp.
Tài sản tranh chấp liên quan đến đất đai nhiều giai đoạn
Đặc biệt ở các tỉnh như Bắc Giang – Bắc Ninh, đất đai qua nhiều thời kỳ được:
-
Cấp theo chính sách cũ
-
Chuyển đổi mục đích sử dụng
-
Tách thửa, gộp thửa
-
Thay đổi bản đồ qua từng năm
Điều này dẫn đến sự khác biệt lớn giữa diện tích thực tế và diện tích trên hồ sơ, gây khó khăn trong quá trình định giá và chia di sản.
Thời gian giải quyết kéo dài
Vụ án thừa kế thường kéo dài vì:
-
Cần thu thập nhiều loại chứng cứ qua các thời kỳ
-
Cần trưng cầu giám định (di chúc, chữ viết, ranh giới đất…)
-
Nhiều lần hòa giải nhưng không thành
-
Số lượng đương sự đông, khó triệu tập đầy đủ
Một vụ án thừa kế có thể kéo dài 1–3 năm, thậm chí lâu hơn.
Tâm lý gia đình nhạy cảm
Thừa kế liên quan trực tiếp đến:
-
Cha mẹ
-
Anh em ruột
-
Con cái nhiều thế hệ
Vì vậy, dù vấn đề pháp lý rõ ràng nhưng sự bất đồng, cảm xúc cá nhân và kỳ vọng tài sản khiến vụ án trở nên căng thẳng và dễ phát sinh mâu thuẫn.
Định giá tài sản không thống nhất
Các bên thường:
-
Không đồng ý với giá trị định giá
-
Yêu cầu định giá lại nhiều lần
-
Cho rằng giá trị tài sản thực tế cao hơn hoặc thấp hơn
Điều này dẫn đến kéo dài thời gian tố tụng và gây khó khăn cho tòa án.
Khó xác định thời điểm mở thừa kế
Thời điểm chết của người để lại di sản ảnh hưởng trực tiếp đến:
-
Hàng thừa kế
-
Xác định tài sản nào là di sản
-
Xác định tài sản riêng hay tài sản chung của vợ chồng
Trong nhiều trường hợp:
-
Người mất đã qua đời từ rất lâu
-
Không còn hồ sơ xác minh
-
Giấy tờ khai tử bị thất lạc
